Autor: Olenka Zambrzycka

3 grudnia 2017 roku w hotelu Marriott w Warszawie można było kupić wyroby Persjarni na 10-m Międzynarodowym Charity Bazaar.

[envira-gallery id=”1384″]

Muzeum Zamek rozpoczęło zajęcia edukacyjno-warsztatowe, „Przepasani pasem kontuszowym, moda Polski szlacheckiej”, skierowane do uczniów klas 1-5 szkół podstawowych podczas których opowiadamy o polskiej modzie szlacheckiej, a w szczególności o jednym z atrybutów stroju, o pasie kontuszowych.

Ozdobą stroju szlacheckiego już od XV wieku był pas kontuszowy, a w XVIII stuleciu pas był uznawany za jeden z najpiękniejszych elementów Stroju Narodowego Polaków.

Uczniowie podczas zajęć zwiedzają wystawę czasową pt. „Pasy kontuszowe, atrybut polskiego stroju szlacheckiego”, w całości poświęconą pasom kontuszowym i makatom buczackim, produkowanym współcześnie w Persjarni Zambrzyckich. Mają też okazję zobaczyć oryginalny pas z XVIII wieku. Przygotowana jest także prezentacja multimedialna, dużo radości sprawia uczestnikom możliwość opasania się kilkakrotnie pasem, dzięki temu mogą wyobrazić sobie jaką sztuką było wiązanie takiego psa. Natomiast warsztat plastyczny to projektowanie i zdobienie już własnej miniatury pasa, którą uczniowie zabierają ze sobą do domu. Atrakcją jest możliwość malowania długiego na 4 metry zamkowego pasa kontuszowego.

[envira-gallery id=”1399″]

Pasy kontuszowe uznawano za najbardziej malowniczy element polskiego stroju szlacheckiego, ich piękno mogliśmy podziwiać w Muzeum Zamek w Oświęcimiu podczas otwarcia wystawie czasowej pt. „Pasy Kontuszowe, atrybut polskiego stroju szlacheckiego”. O historii, znaczeniu i wartościach narodowych pasów kontuszowych opowiedziała nam Anna Lebet-Minakowska, kustosz Muzeum Narodowego w Krakowie, w wykładzie „Pasy kontuszowe jako przejaw mody, wyznacznik przynależności społecznej, bogactwa i patriotyzmu.” 

Pan Przemysław Zambrzycki, właściciel persjarni oprowadził nas po ekspozycji, opowiadając o produkcji pasów kontuszowych, o mozolnym dobieraniu i łączeniu osnów oraz sposobie tkania. Nie zabrakło pokazu opasania psem kontuszowym.

Pracownia krawiectwa artystycznego i kostiumologii Mme Chantberry wzbogaciła wystawę replikami strojów historycznych.

Nie zabrakło i oryginału – na wystawie można zobaczyć pas z XVIII wieku, ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Wystawę będzie można zwiedzać do 14 stycznia 2018.

W sklepiku muzealnym są do nabycia bieżniki na stół i ławę oraz stylizowane na wzór tradycyjnych pasów kontuszowych, pasy do smokingu i marynarki z muszkami z Persjarni Zambrzyckich.

[envira-gallery id=”1306″]

Pasy kontuszowe były nieodzownym elementem męskiego ubioru narodowego w Rzeczypospolitej, noszono je już od połowy XVI wieku, ale szczególną popularność, znaczenie i charakterystyczną formę zyskały dopiero w wieku XVIII. Utkane z jedwabiu, lśniły złotem, zachwycały kunsztem wykonania i subtelnie dobraną kolorystyką. Były świadectwem bardzo wysokich umiejętności wykonujących je rzemieślników w manufakturach zwanych PERSJARNIAMI.

Pasy uznawano za najbardziej malowniczy element stroju, ich piękno będziemy mogli podziwiać w Muzeum Zamek w Oświęcimiu na wystawie czasowej pt. „Pasy Kontuszowe, atrybut polskiego stroju szlacheckiego”.

Otwarcie wystawy odbędzie się 23 listopada 2017 o godzinie 17.00.

Na ekspozycji będzie można zobaczyć oryginalny pas ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, jak i współcześnie wykonywane pasy pochodzące z Persjarni Zambrzyckich, a także repliki strojów z pracowni Justyny Sepiał Rychlik „Mme Chantberry” i broń z epoki.

Otwarciu towarzyszyć będzie:

• Wykład Anny Lebet-Minakowskiej (Kustosz Muzeum Narodowego w Krakowie – dział rzemiosła artystycznego Muzeum XX Czartoryskich) pt. „Pasy kontuszowe jako przejaw mody, wyznacznik przynależności społecznej, bogactwa i patriotyzmu.” 
• Oprowadzi nas po wystawie pasjonat historii i twórca Persjarni, Przemysław Zambrzycki.
• Żywe Muzeum, czyli grupa rekonstruktorów strojów dawnych – pracownia „Mme Chantberry” i grupa Krynolina zaprezentują stroje z epoki.

Wystawa czynna będzie do 14 stycznia 2018 roku.

PAS KONTUSZOWY

Ważnym dodatkiem do odzieży polskiego szlachcica był pas. Od XV w. popularne były w Rzeczypospolitej pasy tekstylne wykonywane z taśm i plecionek. Droższe pasy jedwabne sprowadzano od XVI w. ze Wschodu. W XVIII stuleciu pas kontuszowy był nieodzownym elementem reprezentacyjnego stroju szlacheckiego, który wykształcił się w latach 30-40 XVII w. i składał się z żupana, kontusza, spodni z nogawkami wpuszczonymi w buty oraz kołpaka podszytego futrem. Pas mówił wiele o właścicielu, o jego statusie społecznym i materialnym. Określał także wyznanie. Był również narzędziem komunikacji. Jego kolor sygnalizował czasy wojen i czas pokoju.

Pasy kontuszowe, sprowadzane z Persji i Turcji, wykonywano z jedwabiu, często przetykając je złotą nicią. W związku z coraz większym popytem na pasy kontuszowe w Rzeczypospolitej powstały manufaktury specjalizujące się w ich produkcji, zwane persjarniami. Tkactwem trudnili się Ormianie, którymi opiekowali się magnaci. Najbardziej znane persjarnie działały w Słucku, Grodnie, Kobyłkach i Lipkowie (Warszawa). Pasy powstawały też w Krakowie i Gdańsku.

[envira-gallery slug=”wystawa-1″]

Wystawa pasów kontuszowych w Jaroslawskim Opactwie już pracuje. Do końca września 2018 roku można będzie obejrzeć pasy kontuszowe i inne tkaniny ozdobne produkowane przez Persjarnie Zambrzyckich.

Serdecznie zapraszamy.